Nhồi máu cơ tim là gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Nhồi máu cơ tim là bệnh lý tim mạch thường gặp ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó bao gồm Việt Nam. Mặc dù tỷ lệ tử vong vì nhồi máu cơ tim có giảm so với trước kia nhờ vào những tiến bộ về chẩn đoán và điều trị, nhưng hậu quả và biến chứng sau nhồi máu cơ tim vẫn là một vấn đề đáng quan ngại. Hãy cùng các bác sĩ tìm hiểu nhồi máu cơ tim là gì và nên điều trị thế nào là phù hợp nhất.

1. Nhồi máu cơ tim là gì?

Tim là cơ quan có vai trò bơm máu đi nuôi cơ thể, được nuôi dưỡng từ 2 nhánh mạch máu chính là động mạch vành phải và động mạch vành trái.

Nhồi máu cơ tim xảy ra khi đột ngột tắc hoàn toàn hoặc 1 phần 1 trong 2 nhánh mạch máu này hoặc cả 2 nhánh. Nếu 1 vùng cơ tim bị chết do thiếu máu, lúc này chức năng bơm máu của tim không còn toàn vẹn như trước gây nên các hậu quả như suy tim, sốc tim, đột tử do ngưng tim,...

2. Nguyên nhân nhồi máu cơm tim

Nguyên nhân phổ biến nhất của nhồi máu cơ tim là xơ vữa động mạch. Tình trạng này xảy ra là do mảng xơ vữa tích luỹ dần theo năm tháng và bám vào thành mạch máu, thành phần cấu tạo là cholesterol, canxi, mảnh vỡ tế bào.

Từ khoảng 30 tuổi trở đi, trong cơ thể sẽ bắt đầu quá trình hình thành và phân huỷ mảng xơ vữa. Quá trình này diễn kéo dài khoảng vài năm đến vài chục năm.

Ở những đối tượng có một số yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, thường xuyên hút thuốc lá, rối loạn lipid máu, đái tháo đường,.. góp phần thúc đẩy tổn thương mạch máu theo thời gian. Chính những rối loạn này làm thành mạch máu dễ bị các phân tử cholesterol lắng đọng và bám vào.
 

Nơi mảng xơ vữa bám vào thành mạch bị viêm, đến 1 thời điểm mảng xơ vữa này bị bong tróc và nứt vỡ thúc đẩy hình thành cục máu đông làm bít tắc lòng mạch máu. Khi lòng mạch bị bít tắc dẫn đến vùng cơ tim phía sau không được đưa máu đến nuôi hậu quả gây hoại tử và chết vùng cơ tim đó gây nên nhồi máu cơ tim.
 

3. Các đối tượng dễ mắc bệnh nhồi máu cơ tim

• Cao huyết áp
• Đái tháo đường.
• Tai biến mạch máu não
• Tiền căn nhồi máu cơ tim, tiền căn gia đình có người mắc bệnh động mạch vành sớm (nam trước 55 tuổi, nữ trước 65 tuổi).
• Bệnh thận mãn hoặc tiền căn bệnh tự miễn.
• Tiền sử tiền sản giật hoặc đái tháo đường thai kỳ.
• Rối loạn lipid máu: tăng cholesterol, tăng triglycerid máu.
• Lớn tuổi, trên 40 tuổi.
• Thừa cân, béo phì
• Hút thuốc lá
• Người ít vận động.

4. Triệu chứng nhồi máu cơ tim

• Hồi hộp, đánh trống ngực.
• Đau thắt ngực, mức độ có thể dao động từ ít như kiểu đè nặng, cảm giác nóng rát trước ngực trái đến nhiều như đau dữ dội giống dao đâm, siết chặt. Có thể đau lan lên cổ, hàm dưới, vai trái, lưng, bụng hoặc cánh tay trái và thời gian đau kéo dài trên 20 phút.
• Khó thở, vã mồ hôi.
• Hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn và nôn
• Tụt huyết áp hoặc tăng huyết áp.
• Tay chân lạnh, ẩm.
• Kích thích, lo lắng, hoảng sợ.
• Ngất.
• Đột tử.
• Ở một số khác, họ không trải qua các triệu chứng như mô tả ở trên mà chỉ cảm thấy hơi mệt hoặc chỉ cảm thấy khó chịu vùng thượng vị. Lúc này chúng ta không nên chủ quan mà nên đến nơi khám chữa bệnh gần nhất để kiểm tra.

5. Chẩn đoán nhồi máu cơ tim

Khi bệnh nhân đến bệnh viện / cơ sở thăm khám với các triệu chứng như đã mô tả ở trên kèm theo các triệu chứng khác, các bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm chuyên sâu giúp hỗ trợ trong chẩn đoán bệnh như:

• Đo điện tâm đồ thường quy.
• Điện tâm đồ gắng sức.
• Siêu âm tim 4D
• Siêu âm tim gắng sức.
• Xét nghiệm máu tìm các dấu hiệu của hoại tử cơ tim như men Troponin I, Troponin T.
• CT động mạch vành.
• Chụp động mạch vành bằng DSA.

6. Điều trị nhồi máu cơ tim

Để đạt được hiệu quả điều trị cao nhất cần phát hiện sớm bệnh lý, nên khi khách hàng có những yếu tố nguy cơ về tim mạch, có những triệu chứng trên thì phải đi khám và sàng lọc tim mạch trong thời gian sớm nhất.
 

7. Phòng ngừa nhồi máu cơ tim

Mọi người nên tìm hiểu kỹ về căn nguyên gây bệnh để có hướng phòng tránh tốt cho bản thân và gia đình. Một số điều chúng ta có thể làm như sau:

• Rèn luyện hói quen ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên sẽ làm giảm tỷ lệ mắc nhiều yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch vành. Đối với bệnh nhân đã can thiệp thay đổi lối sống tối ưu nhưng vẫn chưa kiểm soát được các yếu tố nguy cơ, người bệnh nên tuân thủ điều trị theo chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa.
• Bỏ thuốc lá, giảm tối thiểu rượu bia.
• Giảm cân, duy trì BMI dưới 23 kg/m2.

Tóm lại, nhồi máu cơ tim là căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong. Nếu được chẩn đoán sớm sẽ giúp cứu sống vùng cơ tim bị thiếu máu nuôi kịp thời, đồng thời hạn chế những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng và những biến chứng lâu dài sau này. Do đó, hãy tìm đến sự trợ giúp của bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu bệnh lý để được điều trị nhồi máu cơ tim tối ưu nhất.